بوليوى و ونزوئلا، نماد مخالفت با امریکا

پس از اخراج سفير امريکا در بوليوى توسط اوو مورالس، رئيس جمهور بوليوى هوگو چاوز، رئيس جمهور ونزوئلا نيز در اعلام حمايت از مورالس و همسويى با او، سفير امريکا در کشورش را اخراج کرد. امريکا نيز در واکنش به اخراج سفير خود از بوليوى، سفير اين کشور را از امريکا اخراج کرد. به اين ترتيب تنش هاى داخلى بوليوى که از چند ماه پيش در پى اعتراض استان هاى ثروتمند بوليوى شروع شده بود، تبديل به بحرانى منطقه اى شد و با حمایت ونزوئلا، جنگ دیپلماتیکی بین این دو کشور و ایالات متحده امریکا، آغاز شده است.
یادداشت شفاهى احمد سبحانی، کارشناس مسائل آمریکای لاتین برای دیپلماسی ایرانی.
آقای مورالس معتقد است که در پس آنچه مخالفین در بولیوی انجام می دهند و قصد خشونت دارند، سفارت امریکا ایفای نقش می کند، به همین علت دستور اخراج سفیر ایالات متحده امریکا از خاک بولیوی را صادر کردند. پیش از این نیز چند بار دیگر، ظرف یک سال گذشته به سفارت امریکا در بولیوی نسبت به اقدامات خرابکارانه، تذکر داده شده بود.
گفته می شود برای کشور 9 میلیون نفری بولیوی، بیش از 1500 کارمند در سفارت امریکا، مشغول به کار هستند و سفیر فعلی واشنگتن در بولیوی متخصص تجزیه است و پیش از این در تجزیه کشورهای حوزه بالکان در یوگوسلاوی سابق نقش هدایت و رهبری را بر عهده داشته است.
با این وجود این حق هر کشوری است که در صورت تشخیص عدم صلاحیت یک دیپلمات، او را از کشور خود اخراج کند.
در اعلام حمایت و همبستگی با بولیوی، ونزوئلا هم به اقدام مشابهی دست زد. البته بارها و بارها آقای چاوز رئیس جمهور ونزوئلا از خود در برابر اقدامات خرابکارانه نیروهای وابسته به ایالات متحده امریکا، خویشتنداری نشان داده بود. فراموش نمی شود که یک بار سفیر امریکا، مخالفین ونزوئلا را به محل اقامت خود در کاراکس دعوت کرده و نمایش عروسکی چاوز را به منظور تمسخر رئیس جمهور این کشور برپا کرد.
در برابر این اقدام، چاوز تنها به اعتراض اکتفا کرد، اما این بار تهدیدات پیشین خود را اجرایی کرده و از سفیر امریکا در کاراکاس خواست از کشور خارج شود. این کار به عنوان نماد مخالفت با امریکا از سوی چاوز قابل بررسی است. البته رابطه دو کشور همچنان ادامه دارد و سفارتخانه های دو طرف نیز فعال هستند و همچنان امریکا و ونزوئلا دو شریک عمده اقتصادی برای یکدیگر محسوب می شوند اما به هر حال دولت های انقلابی ونزوئلا و بولیوی به این ترتیب نارضایتی خود را از اعمال و رفتار امریکاییان، ابراز داشتند.
ضرب المثلی در امریکا می گوید "امریکا تنها کشوری است که کودتا در آن صورت نمی گیرد" معنای این ضرب المثل از نقش تخریبی سفارتخانه های امریکا در کشورهای مختلف حکایت دارد.
در مورد تاثیر رابطه نزدیک تهران با بولیوی و ونزوئلا در آغاز جنگ دیپلماتیک بین این دو کشور و واشنگتن، باید گفت که ایران رابطه قوی اقتصادی و سیاسی با این دو کشور دارد اما تصمیم اخیر بولیوی برای اخراج سفیر امریکا و حمایت چاوز از این اقدام، بستگی به نظر دولت های دو کشور مورد نظر دارد.
آقای مورالس از سال قبل، بارها و بارها تهدید به اخراج سفیر امریکا کرده بود، به اعتقاد مورالس، سفیر واشنگتن با مخالفین ارتباط داشته و پس از هر تماس او با رهبران مخالفین، خشونت در بولیوی شکل می گیرد. به این ترتیب تصمیم مورالس از قبل، روندی را طی کرد که اکنون به اخراج سفیر انجامیده است.
در صورت ادامه دخالت ها و حمایت های واشنگتن در بولیوی و ونزوئلا، نمی توان شاهد کاهش سطح اختلافات بین دو کشور آمریکای لاتین با ایالات متحده بود و بعید است دولت امریکا از منافع و حکومتی که در بولیوی و ونزوئلا دارد؛ چشم پوشی کند. تمام تلاش واشنگتن، ایجاد بی ثباتی در این دو کشور است و ادامه این روند، موجب ادامه تنش در حوزه آمریکای لاتین خواهد بود.